5 วิธีชนะความคิด
40+ Apr 2018
ลมหายใจ เข้าออก บอกไม่ถูก
ลมหายใจ ปลายจมูก ไม่เคยเห็น
เข้าไม่รู้ ออกไม่รู้ ดูไม่เป็น
ไม่เคยเห็น ลมสด ๆ จนหมดลม
ลาหายใจ เข้าออก บอกให้ถูก
ลมหายใจ ปลายจมูก ฝึกให้เห็น
เข้าให้รู้ ออกให้รู้ ดูให้เป็น
ฝึกให้เห็น ลมสด ๆ ก่อนหมดลม
ข้อคิดธรรมนี้ผมนำมาจากหลวงตาประสงค์ที่เมตตาเขียนให้เมื่อครั้งมาบรรยายที่มูลนิธิบ้านอารีย์ที่ผมบริหารอยู่ อ่านและตรองตามแล้วก็ได้แต่ทึ่งในความลุ่มลึกแห่งคำสอนของพระศาสดา นี่นับเป็นอัศจรรย์แห่งพระพุทธศาสนาที่เพียงพลิกการดำเนินแห่งจิตแค่นิดเดียวผลลัพธ์กลับออกมาต่างกันแบบสุดขั้ว
กลอนบทบนคือวามไม่รู้อาจเรียกได้ว่าเป็นสมุทัยส่งผลเป็นความทุก์และการเวียนว่ายตายเกิดไม่รู้จบ
กลอนบทล่าง แค่พลิกจิตมาสู่ความรู้กลับกลายเป็นมรรคส่งผลเป็นความสุขเหนือสุขและตัดภพชาติให้สิ้นได้
นี่ว่ากันแบบการปฏิบัติชั่วขณะจิตเดียว แต่หากจะเอาแแบบเป็นวิถีชีวิตให้ดำเนินก็คงไม่มีวิถีไหนเหมาะจะนำมาคุยเท่ากับวิถีแรกที่พระองค์ทรงประทานไว้ให้ นั่นคือ ละชั่ว ทำดี ทำจิตให้ผ่องแผ้ว
3 ขั้นตอนพื้นฐานแห่งพระพุทธศาสนานี้ฟังผิวเผินเหมือนเป็นเรื่องง่าย ๆ แต่หากจะทำกันจริง ๆ แล้วอาจไม่ง่ายอย่างที่คิด ไม่ต้องยกตัวอย่างอะไรกันมาก แค่เพียงขั้นแรก คือ ขั้นการละชั่วนั้น ทุกคนก็สามารถเห็นได้ด้วยตัวเองอยู่แล้วว่าทำได้แสนจะลำบาก อ่อ..การละชั่วนี้ผมขอไม่เอาแค่เพียงการไม่ทำชั่วทางกาย หรือวาจาเท่านั้นนะครับ ผมขอมุ่งไปที่การไม่ทำชั่วทางใจ หรือการไม่คิดอกุศลทั้งปวงนั้นด้วย ใครที่เมื่อครู่อาจค้านในใจว่าฉันไม่เห็นจะเคยทำชั่วเลย แต่หากมามองความชั่วในระดับนี้อาจต้องประเมินกันใหม่ล่ะครับ แล้วอาจจะพบว่าแท้จริงแล้วเรานี้ก็ยังอยู่ในแวดวงของอกุศลไม่น้อย ไม่เชื่อก็ลองสำรวจตัวเองดูซิครับ ว่าวัน ๆ หนึ่งเราคิดดี หรือคิดชั่วมากกว่ากัน และมากกว่ากันแค่ไหน ถ้าไม่เข้าข้างตัวเองเชื่อเหลือเกินว่าคำตอบส่วนใหญ่จะเป็นคิดชั่วมากกว่า และมากกว่ามากเสียด้วย
แล้วถ้าอยากจะเลิกคิดชั่วให้ได้ล่ะ จะทำอย่างไร ?
หากอยากจะเลิกก็มีวิธีครับ มีขั้นให้ปฏิบัติ จัดการกับความคิดอกุศลนี้อยู่ 5 ระดับขั้น ได้แก่
ขั้นแรก เมื่อคิดไม่ดีอยู่ให้คิดถึงเรื่องดีในทางตรงข้ามแทน เช่นเมื่อคิดโกรธ อยากล้างแค้นก็ดึงเอาความคิดเมตตา กรุณาขึ้นมาคิดแทน ฯลฯ
แต่หากคิดตรงข้ามแล้วก็ยังอดคิดไม่ดีไม่ได้ คราวนี้ก็ให้คิดถึงโทษภัยของการคิดไม่ดีนั้นว่าไม่ได้ก่อให้เกิดประโยชน์อะไร มีแต่จะทำร้ายตัวเอง
ซึ่งหากก็ยังคิดไม่ดีอยู่ไม่หาย ก็ลองใช้วิธีเลิกคิดแบบดื้อ ๆ ไปเลย ไม่ต้องสนใจ พยายามหยุดคิดไปเลย
และหากยังไม่สามารถเลิกจากความคิดไม่ดีนั้นได้อีก คราวนี้ก็ให้ลองคิดสาวหาสาเหตุแห่งการคิดนั้นว่ามาจากเหตุอะไร ถ้าเจอสาเหตุก็จะสามารถหยุดความคิดนั้นได้
และ
ขั้นสุดท้ายหากอย่างไรก็ยังคิดไม่ดีไม่เลิก คราวนี้ก็ให้ใช้เครื่องมือที่หนักสุดคือการกระทบทางร่างกายมาดึงออกไปเช่นอาจเอามือทุบต้นขา ไปเดินลงเท้าหนัก ๆ หรือกัดฟัน เอาลิ้นดุนเพดานปากก็ได้ทั้งนั้นขอเพียงให้จิตหลุดออกมาจากความคิดชั่วนั้นมารู้สึกที่ตัวแทน
ฟังเหมือนเรื่องพื้น ๆ นะครับ แต่หากใครนำไปใช้จริงจะเป็นประโยชน์ใหญ่ยิ่งกับตนเอง เพราะเราจะไม่โดนความคิดไม่ดีที่เป็นอกุศลครอบงำเรา จนมันเติบใหญ่ขึ้นจากการคิดไม่ดีกลายเป็นการพูดไม่ดี และต่อไปสู่เป็นการทำไม่ดี ที่จะทำให้เราเสียหายใหญ่หลวง
วิธีที่พระพุทธองค์ประทานไว้ให้เป็นลำดับนั้นทำไม่ยากและได้ผลจริงแต่ปัญหาคือเราไม่ค่อยอยากจะละความคิดชั่วกันเท่าไหร่เองต่างหาก เราเพลิดเพลินมัวเมาอยู่ในความคิดนั้น เพราะมันตอบสนองความมีตัวตนของเราได้ดีเราเลยไม่คิดที่จะเริ่มนำวิธีที่ 1 จาก 5 ขั้นตอนนี้มาใช้ แต่ถ้าทำได้รับรองครับจิตเราจะปลอดโปร่งมีความสุขขึ้นในทันที ทั้งยังจะพัฒนาไปตัดความคิดอกุศลละเอียด ๆ ต่อไปได้อีก
เชิญชวนทดลองกันนะครับ