คอลัมน์ ทรัพย์ในธรรม นิตยสาร สุขสโมสร
พฤษภาคม 2555
ปัจจุบันมีการพูดถึง “สิทธิ” กันมาก มีการเรียกร้องสิทธิ์ในมิติต่าง ๆ แทบจะทุกภาคส่วนของสังคม ที่คุ้นกันที่สุด ก็เช่นสิทธิ์ความเสมอภาคระหว่างเพศ สิทธิ์ของผู้บริโภค สิทธ์ของประชาชน สิทธิ์ในการแสดงความคิดเห็น หรือแม้กระทั่งสิทธิ์ของลูก แต่หากจะให้ครบถ้วนเราควรพูดถึงสิทธิ์นี้คู่ไปกับคำว่า “หน้าที่” แต่เหมือนคำหลังนี้จะถูกละเลย หรือจงใจละเลยที่จำกล่าวถึง ด้วยความที่คนมักอยากได้แต่สิทธิ์แต่ไม่อยากทำหน้าที่ หรืออีกภาษาก็คือคนอยากได้ผลแต่ไม่อยากเหนื่อยสร้างเหตุ ในทางพุทธเราจะเน้นที่การสร้างเหตุให้เต็มที่โดยไม่สนใจผล เพราะอย่างไรผลที่เหมาะกับเหตุนั้นย่อมตามมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้แน่นอน ใครขยันหากิน อดออมรอมริบ หมั่นพิจารณาพัฒนางาน ต่อให้ไม่อยากรวยก็ต้องรวย ส่วนใครที่ฝันเฟื่องไปเรื่อยโดยนอนกระดิกเท้ารอโชคลาภก็ได้แต่รวยในโลกของจินตนาการ ทรัพย์ในธรรม ฉบับนี้จึงชวนคุณมาทำหน้าที่กันครับ ทำหน้าที่ให้ดี ให้ถูกต้องและผลที่ต้องการจะตามมาเองโดยไม่ต้องเหนื่อยไปเรียกร้องสิทธิ์ ในตำราท่านสอนไว้ครบถ้วนดีแล้วถึงหน้าที่ที่เราน่าทำต่อบุคคลประเภทต่าง ๆ ที่จำแนกออกเป็น 6 ประเภท หรือที่เราคุ้นกันสมัยเรียนว่า ทิศ 6 มีอะไรบ้างเรามาทวนกันครับ ๑. ปุรัตถิมทิส ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ บิดา มารดา ๒. ทักขิณทิสทิศเบื้องขวา ได้แก่ ครูอาจารย์ ๓. ปัจฉิมทิส ทิศเบื้องหลัง ได้แก่ สามีภรรยา ๔. อุตตรทิส ทิศเบื้องซ้ายได้แก่ มิตรสหาย ๕. อุปริมทิส ทิศเบื้องบนได้แก่ พระสงฆ์ สมณพราหมณ์ ๖. เหฏฐิมทิส ทิศเบื้องล่าง ได้แก่ ลูกจ้างกับนายจ้าง ซึ่งในแต่ละทิศ หรือในบุคคลประเภทต่าง ๆ ที่เราต้องอยู่ร่วมด้วยนั้นก็จะมีข้อที่ควรปฏิบัติต่อกัน ๕-๖ ประการ ฉบับนี้ผมขอยกมาสักทิศ คือทิศที่ ๓ ทิศเบื้องหลังได้แก่ สามี ภรรยา แค่การเปรียบเทียบทิศก็รู้ได้ถึงความตรงตามจริงแล้ว นั่นคือเรื่องของครอบครัวที่เปรียบเสมือนกองหลัง กองหนุนที่สำคัญยิ่งต่อความก้าวหน้า การประสบความสำเร็จในชีวิตเรา หากคู่ครองดี ช่วยเกื้อหนุนกันอย่างเต็มกำลัง เป็นกำลังใจให้กัน ก็หวังได้ถึงโอกาสแห่งความสำเร็จที่จะตามมา แต่ถ้าทิศเบื้องหลังไม่เล่นด้วย กองหนุนไม่ส่งกำลังเสริม ไม่ป้อนกำลังใจ ชีวิตเราก็เหมือนการแหวกฝ่าขวากหนามอย่างเดียวดายล้มแล้วอาจลุกได้ยากเย็นนัก มาดูกันครับว่าหน้าที่ต่อคู่ครองมีอะไรบ้าง หน้าที่ของสามีต่อภรรยา ๑. ยกย่องสมฐานะภรรยา ๒.ไม่ดูหมิ่น ๓.ไม่นอกใจ ๔.มอบความเป็นใหญ่ในงานบ้านให้ ๕.หาเครื่องประดับมาให้เป็นของขวัญตามโอกาส หน้าที่ของภรรยาต่อสามี ๑.จัดการงานในบ้านให้เรียบร้อย ๒.สงเคราะห์ญาติมิตรทั้งสองฝ่ายด้วยดี ๓.ไม่นอกใจ ๔.รักษาสมบัติที่หามาได้ ๕.ขยันไม่เกียจคร้านในงานทั้งปวง เห็นไหมครับ หน้าที่นี้พิจารณาให้ดีท่านลงลึกไปถึงชีวิตความเป็นอยู่จริง ๆ ของคู่สัมพันธ์นั้นเลย เป็นเรื่องหลักที่ทำให้ความสัมพันธ์ฉันท์สามีภรรยานั้นไม่ราบลื่น ในส่วนของภรรยานั้นคุณผู้หญิงก็ลองอ่านและพิจารณาดูนะครับ แต่ในส่วนของหน้าที่ของฝ่ายชายนั้นลองพิจารณาให้ดีจะเห็นว่าสิ่งที่ท่านระบุไว้นั้นล้วนเป็นสาเหตุหลักของความระหองระแหง ถึงขั้นแยกเตียงหย่าร้างกันของหลายคู่หรือเกือบทุกคู่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการให้เกียรติ เรื่องการดูหมิ่นศักดิ์ศรีความเป็นภรรยา หรือที่สำคัญคือเรื่องของการนอกใจอันเป็นปัญหาใหญ่ที่ทราบกันดี ไม่เว้นแม้เรื่องของความน้อยเนื้อต่ำใจกับชีวิตในบ้าน ไปถึงเรื่องของการเอาอกเอาใจตามกาลอย่างเรื่องของการหาเครื่องประดับมาให้ ก็เป็นเหมือนนำหล่อเลี้ยง ที่สร้างความชุ่มชื่นให้เกิดกับชีวิตคู่ได้ดีที่สุด เรียกว่าเป็นประโยชน์ที่ยั่งยืน และครบถ้วนจริง ตัวอย่างชัด ๆ ง่าย ๆ แค่อย่างเรื่องเครื่องประดับ หากใครทำหน้าที่สามีที่ดี ซื้อหาเพชร ทองเป็นของขวัญตามกาลแก่ภรรยาตนบ้างป่านนี้นอกจากชีวิตคู่จะหวานชื่นแล้ว ยังอาจร่ำรวยจากราคาทรัพย์ที่ก้าวกระโดดอีกด้วย ฉบับนี้ขอเสนอทิศเบื้องหลังก่อน สำหรับทิศอื่น ๆ จะนำมาเสนอกันในฉบับต่อ ๆ ไปครับ