คอลัมน์ Family In Love นิตยสาร Happy+ พฤษภาคม 2559
ผมชอบเก็บการ์ดอวยพร โดยเฉพาะการ์ดที่ผู้ให้ประดิษฐ์เอง หรือแต่งโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอยร้อยเรียงเป็นคำอวยพรเอง เพราะการทำเองด้วยมือของผู้ให้นั้นมีคุณค่ายิ่งต่อผู้รับ
แต่สมัยนี้คนหันมาอวยพรกันในโลกสังคมออนไลน์แทนก็ทำให้การ์ดจริงนั้นหายากยิ่ง ส่วนหนึ่งก็ดีที่เท่ากับได้เตือนกันเพราะหลายคนก็ไม่รู้ว่าเพื่อนตัวเกิดวันไหน แต่ทางกลับกันความรู้สึกถึงคุณค่าก็ลดลงไปบ้าง สิ่งที่เราทำเองย่อมภูมิใจทั้งผู้ให้และผู้รับยิ่งกว่าการซื้อสำเร็จ จริงไหมครับ
แต่แม้การประดิษฐ์การ์ดอวยพรนี้จะมีค่าต่อจิตใจมากแค่ไหนก็ยังเทียบไม่ได้เลยกับการประดิษฐ์ของสิ่งหนึ่งที่เมื่อทำสำเร็จแล้วจะทรงคุณค่าอย่างมหาศาลจนมิอาจประเมินค่าได้
สิ่งนั้นก็คือการประดิษฐ์ “บุญ” ครับ
เพราะมีเพียงการกระทำที่เป็นบุญ ( หรือเป็นบาป) ของเราเท่านั้นที่จะติดตามไปส่งผลเป็นเสบียงให้เราได้ใช้ (หรือเป็นเครื่องลงทัณฑ์ให้เราต้องชดใช้) ในภายภาคหน้าได้
Happy + ฉบับ D.I.Y. ฉบับนี้จึงขอนำสูตรการประดิษฐ์ของสำคัญที่สุดสิ่งนี้มาฝากครับ
ซึ่งสูตรการประดิษฐ์บุญนั้นมีให้คุณสามารถเลือกประดิษฐ์ได้ตามแต่โอกาสอำนวยถึง 10 สูตร ได้แก่
1.การทำทาน (ทานมัย) การบริจาคข้าวของเครื่องใช้ให้แก่ผู้ขัดสน สูตรนี้คุ้นเคยกันดี ฉะนั้นยามใครตกทุกข์ได้ยากจึงเป็นโอกาสดีให้เราได้ประดิษฐ์บุญนี้ด้วยการบริจาคช่วยเหลือ โดยมีเคล็ด (ไม่) ลับที่จะทำให้บุญประดิษฐ์ชิ้นนี้ของเรางดงามขึ้นด้วยการวางใจของเราขณะก่อนให้ ระหว่างให้ และหลังให้นั้นให้เปี่ยมไปด้วยความยินดีกับการให้ของเรา อิ่มไปกับความรู้สึกว่าเราได้ช่วยเหลือผู้อื่น
2.การรักษาศีล (สีลมัย) การมีเจตนาที่จะเว้นการเบียดเบียนผู้อื่น บุญสูตรนี้ก็เพียงแปรจากศีลทั้ง 5 ข้อที่เราร่ำเรียนมาแต่เด็กให้เป็นรูปธรรมจริงคือเว้นจากการเบียดเบียนทางร่างกายและคำพูดต่อผู้อื่น สูตรนี้อาจยากในบางข้อสำหรับบางท่านแต่รับรองว่าไม่ยากเกินขอเพียงหัดประดิษฐ์ลองฝืนใจตนเองดูสักพักบุญนี้ก็จะสำเร็จได้ไม่เกินกำลัง ที่สำคัญคือเมื่อทำสำเร็จแล้วนอกจากจะเป็นเสบียงชั้นดีที่จะติดตัวให้เราได้เอาไว้ให้ใช้ในภายภาคหน้า บุญนี้ยังทำให้สังคมปัจจุบันของเราดีด้วย เพราะเมื่อเรามีศีลไม่ไปเบียดเบียนใคร ใครก็ย่อมไม่เบียดเบียนเรา เกิดสภาพแวดล้อมที่อุ่นใจ เกิดความมั่นคงปลอดภัยในชีวิต เป็นฐานที่แข็งแกร่งให้เราได้ใช้สร้างความเจริญรุ่งเรืองในชีวิตต่อไป
3.การภาวนา (ภาวนามัย) สูตรนี้สำคัญนัก แม้อาจจะดูเหมือนเป็นสูตรที่เหมาะแก่ผู้สละทางโลกมุ่งเข้าวัดหาทางธรรม แต่แท้จริงแล้วชาวพุทธทั่วไปที่ยังใช้ชีวิตปกติ ทำงานหาเงินปกติก็สามารถกระทำได้ เพียงมีสติระลึกรู้ร่างกายและจิตใจที่แปรเปลี่ยนไปในแต่ละขณะ เท่านี้บุญประดิษฐ์สูตรนี้ก็สำเร็จไปอีกบุญแล้ว
4.มีความอ่อนน้อมต่อผู้อื่น (อปจายนมัย) การนอบน้อมตามฐานะต่อผู้มีคุณ ผู้มีวัยวุฒิ นี่ก็นับเป็นบุญอีกสูตรที่สร้างได้ไม่ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวัฒนธรรมของไทยเราที่มีความอ่อนน้อมเป็นทุนอยู่แล้ว บุญสูตรนี้ยังทำให้เราเป็นที่รัก ที่เอ็นดูของผู้ใหญ่ที่ส่งผลต่ออนาคตการงานทางโลกได้อีกด้วย
5.ช่วยเหลือขวนขวายในกิจที่ชอบ (เวยยาวัจมัย) หรือการสงเคราะห์ การทำให้ผู้อื่นมีความสุขยิ่งขึ้น สูตรนี้อาจดูเหมือนจะทำยากแต่ที่จริงแล้วไม่ได้ต้องการวัตถุดิบมาประดิษฐ์อะไรกันมากมาย แค่เพียงทำดั่งคำสอนโบราณ ว่า “อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดายปั้นวัวปั้นควายให้ลูกท่านเล่น” แค่เพียงกระทำสิ่งดีแม้สักเล็กน้อยให้ใครสักคนก็ประดิษฐ์บุญสูตรนี้ได้แล้ว
6.การอุทิศบุญกุศลให้ผู้อื่น (ปัตติทานมัย) สูตรนี้ก็ประดิษฐ์ ง่ายเหมือนเป็นของแถม เพราะเพียงแต่เราบอกกล่าวความดี ความอิ่มใจ ความอิ่มบุญที่เราได้กระทำมาแล้วนั้นให้แก่ผู้อื่นได้มีส่วนร่วมยินดีด้วยกับเราด้วยบุญนี้ก็จะสำเร็จเพิ่มเป็นของแถมขึ้นมา
7.การยินดีในความดีของผู้อื่น (ปัตตานุโมทนามัย) หรือที่เรียกว่าการอนุโมทนา ข้อนี้กลับกันจากข้อก่อน แต่ก็ยังเป็นสูตรการประดิษฐ์ที่ง่ายมากเช่นกัน ทั้งยังสามารถทำได้บ่อย ๆ คือเมื่อเรารับทราบถึงการทำดีของผู้อื่น เราก็เพียงทำใจให้ยินดีกับความดีที่ผู้นั้นได้กระทำมาแล้วก็เท่ากับเราได้ใจอันเป็นบุญของเราด้วย (เช่นเดียวกับหากเราสะใจในบาปที่เขาไปกระทำมา เราย่อมมีบาปจากความสะใจนั้นด้วย) สูตรนี้สามารถทำได้ถี่ ด้วยการหมั่นพาตัวเองไปอยู่ในหมู่คนดีที่มักจะมีเรื่องดี ๆ มาเล่าสู่กันฟังแล้วเราก็ร่วมอนุโมทนา
8.การฟังธรรม (ธัมมัสสวนมัย) สูตรนี้ปัจจุบันยิ่งทำได้ง่ายใหญ่ แค่เพียงหาหนังสือธรรมะ หาเทป ซีดีธรรมะ หรือโหลดจากทางอินเตอร์เน็ตที่มีเผยแผ่ มาฟังให้เป็นนิตย์เท่านี้ก็สำเร็จประโยชน์แล้ว
9.การแสดงธรรม (ธัมมเทสนามัย) สูตรนี้ไม่ได้มีเพียงการสอนธรรมะซึ่งอาจเป็นการเกินกำลังของปุถุชนทั่วไป แต่สูตรนี้ครอบมาถึงการประพฤติ ปฏิบัติตัวตามธรรมจนผู้ที่ได้เห็นเกิดความยินดี ชื่นชม เห็นค่าในข้อประพฤติดีงามของเรานั้นจนน้อมนำไปประพฤติ ปฏิบัติตามด้วย
10.การทำความคิดเห็นให้ตรง (ทิฏฐชุกัมม์) สูตรนี้เป็นเหมือนการรวบยอดทั้งหมด คือจากทุกสูตรที่กล่าวมาสุดท้ายหากเรานำมาเป็นฐานเพื่อปรับความเชื่อของเราให้ถูกต้อง คือเชื่อเรื่องกรรมและผลของกรรม บุญสูตรสุดท้ายนี้ก็สัมฤทธิ์ผล
D.I.Y. ประดิษฐ์บุญนี้แนะนำสูตรย่อ ๆ ไว้อย่างไรมีโอกาสเราค่อยมาเจาะลึกถึงเทคนิก และส่วนผสมของบุญแต่ละสูตร เพื่อให้เราสามารถประดิษฐ์ออกมาได้งดงามที่สุดกันอีกครั้งนะครับ
ฉบับนี้เชิญเลือกสักสูตร (หรือหลายสูตร) ไปประดิษฐ์บุญกันได้เลยครับ